EFFORTLESS ENGLISH: TẠI SAO NÊN HỌC TỪ VỰNG THEO NGỮ CẢNH?

Một trong 7 nguyên tắc vàng của phương pháp Effortless English đó là  “HỌC BẰNG TÌNH HUỐNG, VĂN CẢNH CỦA TỪ”. Trong bài viết dưới đây Pasal sẽ lý gải lý do tại sao bạn nên học từ vựng theo ngữ cảnh và bật mí những tips học theo phương pháp này sao cho hiệu quả.

EFFORTLESS ENGLISH - Tại sao nên học từ vựng theo ngữ cảnh?

“Học từ vựng trong ngữ cảnh” là gì?

Một trong những thói quen học từ vựng tiếng Anh của chúng ta là học từng từ đơn lẻ mà không học tiếng Anh theo cụm từ. Có nhiều người còn chăm chỉ học thuộc lòng các danh sách từ vựng có sẵn. Đã từng có lúc nào bạn bắt gặp những từ vựng mới và chăm chỉ chép vào sổ tay nhưng lại quên bẵng ngay cuốn sổ sau một thời gian mải mê với những công việc khác? Chính thói quen học không hiệu quả này khiến chúng ta gặp khó khăn khi áp dụng những từ vựng đã học, thậm chí đã nhớ vào thực tế. Bởi lẽ một từ vựng đôi khi có rất nhiều nghĩa khác nhau, trong mỗi cụm từ lại tạo thành những sắc thái ý nghĩa khác nhau.

Phương pháp Effortless English đã nhấn mạnh đến nguyên lý học từ vựng theo ngữ cảnh. Khi gặp những từ phức tạp, khó hiểu, nhiều nghĩa bạn nên thử cách tạo ra các tình huống, văn cảnh cho từ đó. Hoặc tốt hơn hết là hãy chọn những tài liệu thú vị cho mình để học, từ đó khi thấy từ vựng mới, bạn sẽ hiểu luôn được nghĩa của từ đó theo văn cảnh mà bạn đang trải nghiệm. Điều này sẽ giúp bạn nhớ không thể quên từ vựng gắn với văn cảnh đó đấy.

Ví dụ như khi học từ "budget", bạn có thể liên tưởng đến cụm "travelling on a tight budget" và nhớ về một ai đó đã đi du lịch xa mà chỉ tốn ít tiền.

Hay như một ví dụ khác:

• Từ Blue – màu xanh. Nghĩa này có lẽ ai cũng biết, song nếu cũng từ đó nhưng đặt trong các cụm khác nhau, liệu bạn có hiểu?
• Out of the blue = suddenly
• Feeling blue = feeling sad

Tại sao nên học từ vựng theo ngữ cảnh?

Biết rõ cách sử dụng từ

Khi học từ vựng theo ngữ cảnh, nghĩa là bạn sẽ học những câu và cụm từ đi kèm với cụm từ đó một cách chuẩn xác nhất, bởi lẽ chúng chính là những từ mà người bản xứ thường xuyên dùng trong đời sống hàng ngày và bạn sẽ không phải lo lắng rằng liệu mình đặt từ ở vị trí này có đúng chưa? Đi kèm thêm giới từ nào cho phù hợp?

Học từ vựng theo ngữ cảnh có thể giúp bạn đoán từ

Sẽ tốt hơn nhiều nếu bạn cố gắng tìm ra nghĩa của một từ mới hơn là tra từ điển. Đó là một cách tự nhiên hơn để học từ vựng.

Ngay cả khi bạn đoán nghĩa không chính xác, bạn đang hình thành một thói quen tốt và học một cách học tự nhiên hơn. Và điều quan trọng hơn cả là việc hiểu một mục từ vựng đơn lẻ. Nếu bạn tra một từ trong từ điển, hãy luôn cố gắng đoán nghĩa trước nhé.

Chúng ta hãy nhìn lại câu này:

The effect of the medicine slowly wore off and my headache returned.

Như với nhiều cụm động từ, ý nghĩa dường như không liên quan đến động từ chính (wear). Bản thân các từ không thể giúp chúng ta đoán nghĩa, nhưng ngữ cảnh thì có thể.

Dự đoán của bạn là gì? Ý nghĩa của "wear off" là "ngừng có tác động". Bạn có đoán được chính xác cụm từ này?

Nắm rõ ngữ pháp, thành phần cấu trúc của câu

Bạn sẽ tích lũy thêm được những từ mới khác có trong cụm từ, các quy tắc ngữ pháp, thành phần cấu tạo câu, từ loại, trật tự câu… Ví dụ, khi bạn học cụm từ “life is full of choices“, bạn sẽ biết được không chỉ một mà là 5 từ khác nhau. Đồng thời bạn cũng sẽ biết thêm, “life” là danh từ số ít, và sau danh từ số ít, chúng ta cần dùng động từ to be “is”, còn sau giới từ “of” có thể là một danh từ. Bằng cách này, khi nói một câu có chủ ngữ là “life”, bạn sẽ tự động biết nên chia động từ đi sau như thế nào. Và bạn cũng biết cách dùng từ loại gì sau “full of”.

Ngữ cảnh có thể giúp bạn nhớ từ tốt hơn

Nếu bạn lấy một danh sách các từ và nghĩa và cố gắng ghi nhớ chúng, bạn khó có thể thành công. Ngay cả khi bạn ghi nhớ hết một danh sách từ vựng dài đi chăng nữa, bạn có thể sẽ gặp khó khăn và bối rối  khi sử dụng chúng trong lúc giao tiếp thực tế.

Tuy nhiên, khi bạn học một từ trong ngữ cảnh, chẳng hạn như:

Mary chopped some carrots, celery, and shallots. She fried these three ingredients with a little oil in a pan.

(Mary cắt nhỏ một ít cà rốt, cần tây và hẹ tây . Cô ấy chiên ba nguyên liệu này với một ít dầu trong chảo.)

Nếu học theo cả câu bạn sẽ cảm thấy dễ nhớ hơn, đặc biệt nếu bạn gặp lại từ đó.

Khi bạn ở siêu thị và bạn nhìn thấy một vài củ hành tím nhỏ trong giỏ có nhãn “shallots”, bạn sẽ nhớ lần đầu tiên bạn nghe thấy từ này trong video dạy nấu ăn của mình.

Có lẽ khi bạn lần đầu tiên nghe thấy từ này, bạn đã đoán rằng nó liên quan đến một loại hành nào đó. Bây giờ, bạn có thể nhặt một cây hẹ và xác nhận ý nghĩa chính xác.

Ngữ cảnh giúp chúng ta hiểu sâu hơn, phong phú hơn về một từ. Đó cũng là một cách học thú vị và hiệu quả hơn cả.

Bạn có thể học từ vựng trong ngữ cảnh như thế nào?

Học từ vựng theo ngữ cảnh theo phương pháp Effortless English

•  Đầu tiên, bạn cần học từ vựng trong một ngữ cảnh cụ thể, bạn có thể lựa chọn học các từ vựng đó trong một bài báo, một cảnh phim, hay một bài hát. Ngay lúc đó, hãy ghi ngay câu tiếng Anh chứa các từ vựng đấy ra giấy. 
•  Bước 2, bạn tra nghĩa của từ vựng đó qua các công cụ như từ điển để hiểu nghĩa cơ bản của từ, bạn cũng có thể tra trên Google hình ảnh để hiểu rõ hơn về ngữ nghĩa.
•  Bước 3, bạn xem lại nghĩa của từ ở trong câu tiếng Anh mà bạn đã note ra giấy ở bước thứ nhất, cố gắng hiểu nghĩa của nguyên câu. 
•  Bước 4, bạn hãy tra từ tiếng Anh trên Google để xem thêm các ngữ cảnh mà từ vựng được sử dụng.

Tuy nhiên, để đạt được tối đa hiệu quả từ cách học từ vựng theo ngữ cảnh và theo câu bạn cần kết hợp 6 nguyên tắc còn lại trong hệ thống phương pháp học tiếng Anh Effortless English.

Học từ vựng theo ngữ cảnh thông qua Video

Ví dụ, nếu bạn đọc từ “shallot”, bạn có thể đoán nghĩa. Tuy nhiên, nếu bạn xem một video nấu ăn, bạn có thể thấy đầu bếp đang băm nhỏ những gì và bạn có thể chắc chắn 100% rằng bạn biết shallot là gì.

Điểm bất lợi của video là bạn không hiểu được chính tả của mục từ vựng. Tuy nhiên, nhiều video, chẳng hạn như các video TED talks , cung cấp bản ghi (Transcripts) để bạn có thể kiểm tra cách viết của từ và cấu trúc câu dễ dàng hơn.

Luôn tìm các video có bản ghi, nhưng hãy cẩn thận với bản ghi do máy tính tạo tự động, vì đôi khi nó cũng xảy ra nhầm lẫn và sai sót trong quá trình nhận diện từ và âm thanh.

Học từ vựng theo ngữ cảnh thông qua Podcasts

Podcast rất thú vị khi nghe và cung cấp một cách tuyệt vời để học từ vựng mới thông qua việc nghe. Bạn có thể nghe trên xe buýt, khi lái xe hoặc khi tập thể dục trong phòng tập thể dục!

Họ không cung cấp bối cảnh trực quan, giống như video. Tuy nhiên, điều này thực sự có thể là một lợi ích vì bạn sẽ tập trung hơn vào âm thanh và cách phát âm của các từ. Hãy chuẩn bị sẵn một cuốn sổ và ghi lại toàn bộ câu hoặc cụm từ khi bạn nghe một từ mới. 

Giống như video, nhiều podcast (như English Learning for Curious Minds ) cung cấp bài tests, vì vậy bạn có thể kiểm tra chính tả và xem mình có viết đúng hay không.

Học từ vựng hay bất kỳ khía cạnh nào của một ngôn ngữ cần có một phương pháp phù hợp và bạn cần giữ một sự kiên trì và “cam kết” với nó đến cùng. Trên đây là những mẹo nhỏ mà Pasal gợi ý giúp bạn có thể học tiếng Anh hiệu quả và nhanh chóng hơn. Nếu bạn có thêm bất kỳ thắc mắc gì đừng ngại ngần để lại câu hỏi dưới phần bình luận để được tư vấn và hỗ trợ nhé!